Rok 2021 stał pod znakiem rekordowego rozwoju fotowoltaiki w naszym kraju, zarówno pod kątem liczby instalacji, jak i ich łącznej mocy. Te 12 miesięcy były jednak dość burzliwe – wszystko za sprawą zapowiadanych zmian w systemie dla prosumentów, a także mocno restrykcyjnej polityki klimatycznej, forsowanej przez Unię Europejską.
Jak dużą popularnością cieszyły się nowe instalacje fotowoltaiczne? Czy prognozy pokryły się z realnym zapotrzebowaniem? Jakie prezentują się przewidywania na rok 2022? Odpowiedzi na te pytania znajdziesz w poniższym tekście. Zapraszamy do lektury!
Fotowoltaika w Polsce w roku 2021 – jakie są najważniejsze statystyki?
- Łączna moc instalacji fotowoltaicznych w Polsce przekroczyła oczekiwania
Zgodnie z raportem IEO (Instytutu Energii Odnawialnej) opublikowanym w drugim kwartale 2021 roku, prognozowana łączna moc systemów fotowoltaicznych w Polsce powinna wynieść 6 GWp. W praktyce jednak wartość ta została przekroczona – według danych przekazanych przez Agencję Rynku Energii, już pod koniec listopada (a więc miesiąc przed końcem roku) wynosiła ona dokładnie 7 122 MWp. Przekłada się to na ponad 90-procentowy wzrost w porównaniu z analogicznym okresem w roku 2020.
Co to oznacza? Okazuje się, że popularność fotowoltaiki wymusiła zmianę na pozycji lidera sektora OZE miksu energetycznego. Do niedawna pierwsze miejsce zajmowały instalacje wiatrowe. Teraz to fotowoltaika wiedzie prym jako największe źródło energii odnawialnej w naszym kraju! Jako ciekawostkę warto dodać, że na trzecim miejscu uplasowały się elektrownie wodne.
- Polska w czołówce europejskich rynków fotowoltaiki
Badania przeprowadzone przez SolarPower Europe utwierdzają w przekonaniu, że Polska mocno rozpędziła się pod kątem inwestycji w instalacje fotowoltaiczne. Zgodnie z danymi, które bazowały na przyroście mocy systemów PV w danym kraju, uplasowaliśmy się na 4. miejscu w całej Europie. To świetny wynik, który może być dodatkowo poprawiony w niedalekiej przyszłości.
Choć Niemcy (o przyroście łącznej mocy instalacji PV wynoszącym 5,3 GW w 2021 roku) wydawały się być na niezagrożonej pozycji, tak w przypadku walki o pozostałe miejsca na podium nie było to już tak oczywiste. Według opublikowanych badań przed Polską znajdowały się wyłącznie Hiszpania i Holandia, o wzrostach odpowiednio o 3,8 GW oraz 3,3 GW. W przypadku naszego kraju podniesienie mocy fotowoltaiki wynosiło 3,2 GW – jak więc widać, różnice były niewielkie. Warto wiedzieć, że w 2020 roku wartość przyrostu dla Polski wynosiła 2,5 GW.
W drugiej piątce zestawienia znalazły się takie kraje, jak Szwecja, Włochy, Węgry czy Dania. Nie mogły się one pochwalić tak znaczącymi wzrostami, jak liderzy rankingu – w ich przypadku nie przekraczały one często wartości 1 GW. Różnica między pierwszą a drugą piątką była więc kolosalna.
- Pobity rekord wygenerowanej energii przy pomocy fotowoltaiki
Rok 2021 przyniósł nie tylko niespodziewany wzrost łącznej mocy instalacji fotowoltaicznych w Polsce – pobito też rekord pod kątem ilości energii wyprodukowanej z systemów PV w ciągu jednego dnia. Ten wyjątkowy moment przypadł na dzień 11 maja 2021 roku, kiedy to zgodnie z danymi Polskich Sieci Elektroenergetycznych PSE wygenerowano aż 3411 MWh energii elektrycznej przy pomocy instalacji fotowoltaicznych. I to tylko w ciągu jednej godziny, między godz. 12:00 a 13:00! Wynik osiągnięty w ciągu całego dnia jest jeszcze bardziej imponujący – wartość wytworzonej energii wyniosła łącznie zawrotne 30 226 MWh.
Nie udałoby się tego uzyskać, gdyby nie wyjątkowo sprzyjające warunki. Choć 11 maja nie był najdłuższym dniem w roku, to liczba godzin słonecznych, bezchmurne niebo i optymalna temperatura powietrza (niższa niż w najgorętszych miesiącach w roku – czerwcu i lipcu) w dużym stopniu przyczyniły się do pobicia rekordu.
- Ponad 350 tys. nowych instalacji fotowoltaicznych w Polsce w 2021 roku
Według oficjalnych danych pozyskanych ze sprawozdań operatorów systemu elektroenergetycznego, do końca listopada 2021 roku w naszym kraju powstało dokładnie 339 415 nowych instalacji fotowoltaicznych – z czego ponad 48 tys. w samym listopadzie. Na koniec roku łączna liczba prosumenckich instalacji PV w Polsce wynosiła już ponad 845 tys. sztuk, co oznaczało wzrost o ponad 80% rok do roku (w porównaniu z rokiem 2020).
- Fotowoltaika o charakterze prosumenckim zdecydowanie przodowała
Instalacje fotowoltaiczne w Polsce, w odróżnieniu od niektórych państw europejskich, mają charakter typowo prosumencki. Tego rodzaju systemy PV stanowiły w ubiegłym roku blisko 80% łącznej mocy fotowoltaiki w naszym kraju. Co więcej, dużym udziałem w rynku mogły pochwalić się przydomowe mikroinstalacje – produkowały one ponad 70% łącznej energii.
Utrzymujący się wówczas wysoki popyt na tę technologię wynikał z kilku powodów:
- dużego zakresu wsparcia dla montażu instalacji PV – m.in. rządowych programów Mój Prąd, Czyste Powietrze oraz szeregu ulg termomodernizacyjnych od podatku PIT,
- zwyżkujących cen energii elektrycznej,
- chęci uniezależnienia się od sieci elektroenergetycznych i uzyskania niezależności energetycznej,
- obowiązującego systemu rozliczeń net-metering i zapowiedzianego nadejścia zmian w rozliczeniach prosumenckich (net-billing).
Jak rozwija się rynek fotowoltaiki w 2022 roku?
Rok 2022 wprowadził zapowiadane zmiany w systemach rozliczeń dla nowych instalacji PV. Weszły one w życie z dniem 1 kwietnia bieżącego roku, trudno więc jeszcze o prognozy, który nie byłyby obarczone ryzykiem błędu. Eksperci podkreślają, że możliwe jest krótkoterminowe spowolnienie na rynku fotowoltaiki prosumenckiej (szczególnie mikroinstalacji) na rzecz rozwoju popularności instalacji wielkopowierzchniowych dla firm i przemysłu. W dłuższej perspektywie czasu nie przewiduje się jednak spadków ogólnego zainteresowania fotowoltaiką.
Zgodnie z prognozami IEO, łączna moc instalacji fotowoltaicznych w Polsce powinna wynosić w granicach 9-10 GWp na koniec roku 2022.
Podsumowanie
Fotowoltaika w Polsce cały czas rozwija się w niesamowitym tempie. Po solidnym 2020 i niemal pod każdym względem lepszym roku 2021 nadszedł okres, który z pewnością sporo namiesza na rynku instalacji PV. Nie ulega jednak wątpliwości, że energia ze słońca wciąż jest (i będzie) świetną alternatywą dla tradycyjnych rozwiązań, opartych o umowy z dostawcami prądu.
